Beantwoording vragenronde WCA-bijeenkomst

Beste bewoners en/of eigenaren van de Agniesebuurt. Hartelijk dank voor de gestelde vragen over het advies van de Expertisetafel dat is gepresenteerd tijdens de bijeenkomst van de Wijkcommunity Agniesebuurt op 13 mei 2019. De door u gestelde vragen hebben we onderstaand zoveel mogelijk beantwoord. Uw vragen hebben echter ook geleid tot een gesprek tussen de Expertisetafel en de Stuurgroep Agniesebuurt (met daarin vertegenwoordigers van/ verantwoordelijken binnen de gemeente Rotterdam, HHSK, Havensteder en de Wijkraad Agniesebuurt) over het eindadvies in het algemeen en het per definitie veranderen van de grondwaterstand na 10 tot 15 jaar in het bijzonder. Er zijn veel vragen gesteld die hierop betrekking hebben. Deze vragen kunnen op dit moment nog niet inhoudelijk worden beantwoord. Dit gebeurt in september op het moment dat het gesprek hierover tussen de Expertisetafel en de Stuurgroep Agniesebuurt is afgerond. Vanwege zorgvuldigheid en eenduidigheid zullen we uiterlijk in september deze specifieke vragen beantwoorden.

Vraag 1: Beheer overlast en paalkoppen
Wie gaat de metingen verrichten/beheren van zowel overlast van ondergelopen kelders en souterrains als de stand van de paalkoppen? 

Antwoord: De eigenaar van het vastgoed is zelf verantwoordelijk voor het inzichtelijk maken en houden van de staat van het vastgoed. Overlast kan wel bij de gemeente gemeld worden. Daarnaast is het voorstel van de Stuurgroep Agniesebuurt om een monitorgroep (‘Expertisetafel Light’) samen te stellen met daarin vertegenwoordigers vanuit de verschillende belanghebbenden. Deze monitorgroep bespreekt onder andere met regelmaat de meetgegevens en de binnengekomen klachten. De meetgegevens betreft de (nieuwe) beschikbare kenmerken van het vastgoed en de meetgegevens van de grondwaterstand voor de gehele wijk. Ook signaleert en bespreekt de monitoringgroep veranderingen van grondwaterstanden in relatie tot de uitgevoerde werkzaamheden. Hoe dit vorm wordt gegeven wordt de komende maanden duidelijk.  

Vraag 2: Contactgegevens klachten
Bij wie en onder welk telefoonnummer en e-mailadres kunnen we deze klachten kwijt? 

Antwoord: Uw klachten kunt u kwijt via de reguliere weg bij 14010, de website van de gemeente (www.rotterdam.nl) of de “buitenbeter app” van de gemeente Rotterdam.

Vraag 3: Aanvullend overleg Expertisetafel
Is er nog overleg met de expertisetafel om na de genoemde meetperiode het grondwaterpeil vast te stellen dat het beste is voor onze wijk en hoe worden dan de verschillende belangen gewogen?

Antwoord: De Expertisetafel en de Stuurgroep Agniesebuurt zijn nog met elkaar in overleg over dit punt. Uiterlijk in september komt hier meer duidelijkheid over en komen wij met aanvullende informatie. 

Vraag 4: Onderzoeksresultaten
Kunnen we informatie ontvangen over:

Antwoord: Nee, het is helaas niet mogelijk deze gegevens aan u ter beschikking te stellen, aangezien wijzelf niet over alle gegevens beschikken. Hier zal nog onderzoek naar gedaan worden, waarbij ook inbreng van gegevens door de eigenaren van de panden nodig is.

Vraag 5: Vervolgonderzoek op blokniveau
5.1: Kunnen jullie bevestigen dat het eindadvies duidelijk is in het feit dat er vervolgonderzoek gedaan zal worden op niveau van huizenblokken naar de toestand van palen, kelders, souterrains en tuinen en mogelijke gevolgen en dat een eventuele verhoging van het grondwaterniveau afhankelijk zal worden gemaakt van de uitkomsten van dergelijk onderzoek?
5.2: Het voorstel om de verhoging van het peil naar -2,40 afhankelijk te maken van het onderzoek naar palen en souterrains/kelders werd door alle bewoners omarmd, en ook aanwezige experts zegden toe dat dit ook de bedoeling was van het advies van de Expertisetafel. Er werd ook toegezegd door een expert om dit in het advies duidelijker te verwoorden. Wij zijn benieuwd of dit ook daadwerkelijk gebeurt?

Antwoord:
5.1: De Expertisetafel en de Stuurgroep Agniesebuurt zijn nog met elkaar in overleg over dit punt. Uiterlijk in september komt hier meer duidelijkheid over en komen wij met aanvullende informatie. 
5.2: De Expertisetafel en de Stuurgroep Agniesebuurt zijn nog met elkaar in overleg over dit punt. Uiterlijk in september komt hier meer duidelijkheid over en komen wij met aanvullende informatie. 

Vraag 6: Waarborgen waterstanden
6.1: Hoe gaat de waterstand in de toekomst gewaarborgd worden als dat in het verleden ook niet gebeurd is?
6.2: Graag zou ik meer duidelijkheid ontvangen over hoe het grondwaterniveau in het voorgestelde model wel beter kan worden gestuurd?
6.3: De vraag die zich nu dan ook aandient is: hoe gaat de gemeente in de toekomst de peilstand wél waarborgen als dat in het verleden ook niet gebeurd is?

Antwoord:
6.1 Er is geen garantie te geven op de grondwaterstanden in de wijk, omdat grondwaterstanden altijd variëren (door kapotte leidingen op openbaar en privaat terrein, pompjes in tuinen en kelder of andere aspecten die grondwaterstanden beïnvloeden). Daarnaast is het lastig om te voorspellen in welke mate en met welke gevolgen het klimaat verandert.

Wel levert de gemeente de inspanning om het drainageniveau in de leidingen in openbaar gebied op peil te houden. Dit gebeurt met pompen en meetapparatuur. Bij afwijkende waarden, binnen een bandbreedte, gaat er een melding naar de verantwoordelijk beheerder. Daarnaast is het voorstel om een monitorgroep (‘Expertisetafel Light’) samen te stellen met daarin vertegenwoordigers vanuit de belanghebbenden. Deze monitorgroep bespreekt onder andere met regelmaat de meetgegevens en de binnengekomen klachten en signaleert als er belangrijke afwijkingen zijn. Hoe dit vorm wordt gegeven wordt de komende maanden duidelijk. 

6.2 Zie beantwoording vraag 6.1
6.3 Zie beantwoording vraag 6.1

Vraag 7: Rekenmodellen
7.1: Graag zou ik dan ook zien dat deze rekenmodellen worden gebruikt bij het bepalen van de consequenties van de voorgestelde maatregelen. En heel concreet: kijken we nog steeds tegen een tijdelijke stijging van +50 cm aan of wordt dit allemaal veel minder door de genomen maatregelen?
7.2: Kunnen er ook rekenmodellen worden gebruikt bij het bepalen van de consequenties van de voorgestelde maatregelen?

Antwoord:
7.1 Er is wel een grondwatermodel opgesteld, maar de conclusie was dat het grondwatersysteem niet voldoende betrouwbaar gemodelleerd kan worden (zeker niet op het gewenste detailniveau). Er zijn teveel onbekende factoren, met name op particulier terrein (lekkage van huisaansluitingen en particuliere drainage/pompen in kelders en kruipruimtes) die de grondwaterstand beïnvloeden. Dit geeft een schijnnauwkeurigheid.

De tijdelijke stijging in het openbaar gebied als gevolg van heftige regenval zal minder zijn dan +50 cm (waarvan overigens onduidelijk is waar deze waarde vandaan komt), omdat er drainage wordt aangebracht. Een tijdelijke verhoging van het grondwater in de openbare ruimte van enkele decimeters is bij hevige neerslag mogelijk. In de tuinen is bij heftige regenval (ook al in de huidige situatie) de stijging door de minder zandige bodemopbouw vaak veel groter dan in het zandige wegcunet en het duurt in tuinen ook langer voordat de gestegen grondwaterstand is hersteld. Zonder aanvullende maatregelen in de tuinen is de verwachting dat de invloed van de keuzes in het openbaar gebied weinig effect hebben op de grondwaterstand in de tuinen.

7.2 Zie vraag 7.1

Vraag 8: Vervolgbijeenkomst WCA
Wordt er een vervolgbijeenkomst georganiseerd waarin de consequenties volgens de genoemde rekenmodellen nader worden toegelicht?

Antwoord:
Op dit moment wordt er geen bijeenkomst gepland met betrekking tot rekenmodellen. Het voorstel is wel om een monitorgroep (‘Expertisetafel Light’) samen te stellen met daarin vertegenwoordigers vanuit de verschillende belanghebbenden. Deze monitorgroep bespreekt onder andere met regelmaat de meetgegevens en de binnengekomen klachten in relatie tot de uitgevoerde werkzaamheden en signaleert als er belangrijke afwijkingen zijn. Hoe dit vorm wordt gegeven wordt de komende maanden duidelijk.  

Vraag 9: Nieuwe problemen bij huidige oplossingen
We vragen ons af of deze maatregelen (funderingsherstel, aanleg betonnen bak en drainage) ook in de toekomst nog standhouden en of er niet weer opnieuw problemen ontstaan. Vooral omdat bij een hogere grondwaterstand de kans groot is dat de grond eerder verzadigd is.

Antwoord:
De voorgestelde inventarisaties zijn met name bedoeld om risico’s en verschillende belangen in beeld te brengen. Het is niet zo dat er bij de veranderende situatie geen problemen meer ontstaan. Het voorgestelde drainageniveau geeft in het openbaar gebied voldoende ontwateringsdiepte om ervoor te zorgen dat de grond niet geheel verzadigd is, zodat ook de stabiliteit van de wegen voldoende blijft. Bovendien wijken de voorgesteld drainageniveau’s niet veel af van de huidige grondwaterstand. Het is moeilijk om te zeggen of de drainage op particulier terrein goed blijft functioneren, omdat niet bekend is hoe deze is aangelegd.

Vraag 10: Afwezigheid blokken
Op de avond werd een kaart gepresenteerd met grondwaterpeilen en maaiveldhoogtes. Daarop was ons blok niet te zien (viel buiten de kaart) is het mogelijk deze kaart ook voor ons deel aan te leveren?

Antwoord:
Alle kaarten die tijdens de bijeenkomst van de WCA zijn gepresenteerd, staan ook op de website www.aanpakagniesebuurt.nl. Voor woningen in de Agniesebuurt die niet op de kaart staan, kunnen we de gegevens (voor zover bekend) uiteraard aanleveren.

Vraag 11: Fasering/planning verhoging grondwaterstand
11.1: Ook zouden wij graag op de hoogte worden gesteld van hoe precies de verhoging van de grondwaterstanden worden gezoneerd in bouwblokken.
11.2: m.a.w. waar moeten we precies rekening mee houden en op welk termijn?
11.3: Wanneer stijgt het peil?
11.4: Krijgen bewoners een overzicht van de fasering: welk peil, in welk jaar, in welk deel van de wijk?
11.5: Hoeveel jaar van tevoren moet ik aan de slag?

Antwoord:
11.1 t/m 11.5: De Expertisetafel en de Stuurgroep Agniesebuurt zijn nog met elkaar in overleg over dit punt. Uiterlijk in september komt hier meer duidelijkheid over en komen wij met aanvullende informatie. 

Vraag 12: Huidige grondwaterpeil Noordsingel
Wat is het huidige grondwaterpeil ter hoogte van ons blok aan de Noordsingel?

Antwoord:
Alle grondwaterpeilen die we kunnen meten staan op kaart die tijdens de laatste bijeenkomst van de WCA is gepresenteerd en die ook op de website www.aanpakagniesebuurt.nl staan. Als er geen peil op de kaart staat, hebben we op deze locatie geen peilbuis.

Vraag 13: Toekomstig grondwaterpeil Noordsingel
Wat is de stijging van het grondwaterpeil dat voorzien is op de Noordsingel, m.a.w. waar moeten we precies rekening mee houden en op welk termijn?

Antwoord:
De Expertisetafel en de Stuurgroep Agniesebuurt zijn nog met elkaar in overleg over dit punt. Uiterlijk in september komt hier meer duidelijkheid over en komen wij met aanvullende informatie. 

Vraag 14: invloed opwaartse druk
We willen graag weten wat de invloed is van een eventuele stijging op de opwaartse druk op de betonnen bak bij grondwater stijging? 

Antwoord:
Gezien de verwachte stijging van de grondwaterstand met enkele decimeters zal het risico op opdrijven beperkt zijn. Daarnaast zijn er in het verleden ook hogere grondwaterstanden gemeten welke nabij het niveau liggen van het toekomstig drainageniveau.

Vraag 15: Gevolg tuinen
We willen inzicht in de gevolgen voor onze tuinen als het peil stijgt zodat we hier maatregelen voor kunnen treffen. De hoogte van de tuinen is heel verschillend en er staan een aantal grote en waardevolle bomen die wellicht gevolgen ondervinden van de stijging.

Antwoord:
In elke binnentuin van de Agniesebuurt wordt de grondwaterstand gemeten. Op basis van de metingen is het mogelijk om een advies te geven over de consequenties van de toekomstige grondwaterstand. Het eventueel nemen van maatregelen om de negatieve effecten van een veranderende grondwaterstand te reduceren is in bepaalde situaties mogelijk. Het is aan eigenaren/ bewoners van woningen om met elkaar aan de slag te gaan met het waterbestendig maken van binnentuinen.

Vanuit de gemeente zal hiervoor een procesregisseur worden aangesteld. Samen met de partners wordt de komende maanden inzichtelijk gemaakt hoe deze rol precies vormgegeven wordt.

Vraag 16: Optrekkend vocht
Kunnen er weer problemen met optrekkend vocht in de muren ontstaan of is de drainage met pomp nog voldoende? Onder de achterkamer ligt al een betonnen fundering dus die wordt niet aangepakt en daar wordt ook geen betonnen bak aangelegd.

Antwoord:
Ja, het is niet uit te sluiten dat opnieuw problemen ontstaan met optrekkend vocht, omdat dit ook afhangt van hoeveel neerslag er valt. De metingen van de grondwaterstanden, gecombineerd met een inventarisatie van de woning en informatie over de drainagemiddelen, geven inzicht in de kans dat optrekkend vocht optreedt.

Vraag 17: Gegevens aanleveren
We gaan graag in op jullie aanbod van 13 mei om de specifieke situatie voor ons blok nader te onderzoeken. 13 mei werd aangegeven dat elke situatie anders is en dat het per blok bekeken moet worden. Wij zijn als bewoners van het blok bereid om de rest van de buren daarvoor te organiseren en gegevens aan te leveren. We horen graag van jullie welke gegevens daarvoor nodig zijn? Zoals bijvoorbeeld per specifiek pand de exacte gegevens van fundering, eventuele problemen? 

Antwoord:
Wij gaan graag in op jullie aanbod om deze organisatie op jullie te nemen. Het is van groot belang dat bewoners zelf met de benodigde gegevens komen. Vanuit de gemeente zal hiervoor een procesregisseur worden aangesteld. Samen met de partners wordt de komende maanden inzichtelijk gemaakt hoe deze rol precies vormgegevens wordt.

Vraag 18: terugkoppeling per mail
Kunnen we een terugkoppeling krijgen van de mail zodat we dit ook met de overige bezorgde, onwetende blokbewoners en huiseigenaren kunnen delen?

Antwoord:
De antwoorden op de vragen die door bewoners zijn gesteld zijn uiteraard openbaar. De bewoners die een vraag hebben gesteld, worden persoonlijk benaderd met het antwoord. Daarnaast plaatsen we alle antwoorden (geanonimiseerd) op de website van de Wijkcommunity Agniesebuurt: www.aanpakagniesebuurt.nl. Hier kunnen ze door bewoners worden gelezen, gedownload en gedeeld.

Vraag 19: Waarom dit advies?
Waarom is dit model nu eigenlijk het beste?

Antwoord:
Over het eindadvies zijn de Expertisetafel en de Stuurgroep Agniesebuurt nog met elkaar in gesprek. Uiterlijk in september komt hier meer duidelijkheid over en komen wij met aanvullende informatie. 

Vraag 20: Bewoners
Wat betekent deze keuze concreet voor bewoners?

Antwoord: 
Over het eindadvies zijn de Expertisetafel en de Stuurgroep Agniesebuurt zijn nog met elkaar in gesprek. Uiterlijk in september komt hier meer duidelijkheid over en komen wij met aanvullende informatie. 

Vraag 21: Taak WCA
Wat is de taak van de WCA?

Antwoord:
De wijkcommunity Agniesebuurt is in de afgelopen periode opgericht om ervoor te zorgen dat de betrokken partijen in een goede samenwerking hun gedeelde ambitie voor de Agniesebuurt realiseren. De wijkcommunity bestaat uit alle belanghebbenden. Zij werken met elkaar stap voor stap aan een nieuw plan voor de Aanpak Buitenruimte Agniesebuurt, ieder vanuit de eigen verantwoordelijkheid. In de WCA worden de oplossingen besproken die nodig zijn om de gedeelde ambitie te realiseren, wie die oplossingen gaat realiseren en wanneer en hoe dat gebeurt. Het grote voordeel van de WCA is dat de betrokken partijen structureel met elkaar in gesprek zijn, informatie delen en centraal met wijkbewoners communiceren via onder andere een website (www.aanpakagniesebuurt.nl, een e-mailnieuwsbrief en een Facebookpagina Aanpak Buitenruimte Agniesebuurt).  De WCA is geen formele organisatie en kan dus geen formele besluiten nemen. Elke betrokken partij houdt haar eigen verantwoordelijkheden.

Vraag 22: Maatwerk
De enige verandering lijkt te zijn dat nu een termijn van 15 jaar wordt gehanteerd om het naar deze stand te brengen. Klopt het dat er dus toch geen maatwerk wordt geleverd? Als dat zo is, dringt de vraag zich op: wat zijn wij hier nu allemaal mee opgeschoten? In hoeverre wordt er nu daadwerkelijk maatwerk geleverd – zoals beweerd werd op deze avond – als de hele wijk op hetzelfde grondwaterniveau wordt gebracht, dat bovendien op hetzelfde niveau ligt als de andere delen van de stad die onder handen zijn of worden genomen in het kader van de rioolvervanging?  

Antwoord:
Over het eindadvies zijn de Expertisetafel en de Stuurgroep Agniesebuurt zijn nog met elkaar in gesprek. Uiterlijk in september komt hier meer duidelijkheid over en komen wij met aanvullende informatie. 

Vraag 23: Zorgvuldige belangenafweging
Hoe (kan) is een zorgvuldige belangenafweging (worden) gemaakt? In bouwtechnische termen vertaald betekent dat een zorgvuldige belangenafweging tussen de funderingen enerzijds en de souterrains, kelders en tuinen (inclusief bomen) anderzijds. Aangezien van de souterrains en kelders vrijwel geen gegevens bekend zijn, stellen wij helaas vast dat een degelijke afweging op dit ogenblik nog altijd niet kan plaatsvinden. 

Antwoord:
Dat klopt, er zijn momenteel te weinig gegevens om dit te kunnen doen. Hier zal nog onderzoek naar gedaan worden, waarbij inbreng van gegevens door de eigenaren van de panden noodzakelijk is.

Vraag 24: Aantal panden schade
Heel concreet: hoeveel panden kunnen schade verwachten?

Antwoord:
Vanwege de beperkt aanwezige gegeven van private eigenaren is het op dit moment niet mogelijk om aan te geven bij hoeveel panden schade ontstaat. Des te meer reden voor bewoners en/of eigenaren om de bouwkundige staat van de woningen in beeld te brengen samen te werken met buren aan het waterbestendig maken van binnentuinen. De gemeente stelt een procesregisseur aan om bewoners daarbij te ondersteunen.

Vraag 25: Grondwateroverlast
Klopt het inderdaad dat de gemeente uiteindelijk heeft gekozen om te sturen op het voorkomen van mogelijke, niet gekwantificeerde grondwateronderlast, terwijl grondwateroverlast als gegeven in het model is ingecalculeerd – en door de bewoners zelf moet worden opgevangen, zowel financieel als organisatorisch, met hier en daar wat advies van de gemeente?

Antwoord:
Over het eindadvies zijn de Expertisetafel en de Stuurgroep Agniesebuurt zijn nog met elkaar in gesprek. Uiterlijk in september komt hier meer duidelijkheid over en komen wij met aanvullende informatie. 

Vraag 26: Gevolgen regenval
Wat zijn de gevolgen bij hevige regenval? Het plan zoals dat nu voorligt is ook niet duidelijk in wat de gevolgen zijn, met name voor de verwachte tijdelijke stijging van het grondwater door hevige regenval. Een stijging naar -2,40 en dan vervolgens een tijdelijke piek van +50 cm door regenval levert grote problemen op in tuinen en kelders. En heel concreet: kijken we nog steeds tegen een tijdelijke stijging van +50 cm aan of wordt dit allemaal veel minder door de genomen maatregelen?

Antwoord:
De tijdelijke stijging als gevolg van heftige regenval zal minder zijn dan +50 cm (waarvan overigens onduidelijk is waar deze waarde vandaan komt), omdat er drainage wordt aangebracht. Een tijdelijke verhoging van de grondwater in de openbare ruimte van enkele decimeters is bij hevige neerslag mogelijk. In de tuinen is bij heftige regenval (ook al in de huidige situatie) de stijging door de minder zandige bodemopbouw vaak veel groter dan in het zandige wegcunet. Het duurt in tuinen meestal ook langer voordat de gestegen grondwaterstand is hersteld. Zonder aanvullende maatregelen in de tuinen is de verwachting dat de invloed van de keuzes in het openbaar gebied weinig effect hebben op de grondwaterstand in de tuinen.  

Vraag 27: Mogelijke kosten waterdicht maken souterrain
Kan er een indicatie afgegeven worden van mogelijke kosten die komen kijken wanneer kelder/souterrain waterdicht zou moeten worden gemaakt?

Antwoord:
Een indicatie van de kosten is moeilijk te geven. Dit is sterk afhankelijk van het type maatregel. Als het gaat om het herstellen van een enkele kwetsbare plek zijn de kosten anders dan dat een gehele vloer aangepakt moet worden. Daarnaast is het voor de kosten afhankelijk hoe hoog de kelder/ souterrain ligt ten opzichte van de toekomstige grondwaterstand. Havensteder heeft voor verschillende woningen in de Agniesebuurt onderzoek laten doen naar noodzakelijke maatregelen om wateroverlast te voorkomen. De belangrijkste uitkomsten van dit onderzoek worden vastgelegd in een factsheet en zal nadat deze bekend zijn, gedeeld worden op de website van de WCA: www.aanpakagniesebuurt.nl.

Vraag 28: Regelingen gemeente
Welke regelingen heeft de gemeente om bewoners tegemoet te komen?

Antwoord:
De gemeente kent een regeling voor funderingsherstel. In deze regeling kan 75% van de onderzoekkosten worden gesubsidieerd door de gemeente. Eigenaren van woningen blijven zelf verantwoordelijk voor het waterdicht maken van woningen en het waterbestendig maken van (binnen)tuinen. De gemeente heeft op dit moment geen regelingen voor fysieke maatregelen in woningen en/of binnentuinen.